ความแตกต่างระหว่างอุบัติเหตุ อุบัติการณ์ และ เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ

มีความแตกต่างอย่างมากระหว่างอุบัติเหตุ อุบัติการณ์  และ เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ หลายคนใช้คำเหล่านี้แทนกันได้ แต่มีความหมายต่างกันมาก บทความนี้จะกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างทั้ง 3 คำนี้และตัวอย่าง นอกจากนี้ จะพูดถึงความสำคัญของการแจ้งเหตุเกือบเกิดอุบัติเหตุเพื่อจะให้ได้เรียนรู้จากเหตุดังกล่าวและป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุขึ้น

ความแตกต่างระหว่างอุบัติเหตุ อุบัติการณ์ และเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ

มีความแตกต่างที่สำคัญบางประการระหว่างอุบัติเหตุ เหตุการณ์ และ เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งคำจำกัดความของแต่ละคำ ดังต่อไปนี้

อุบัติเหตุคืออะไร?

อุบัติเหตุ (Accidents)คือ เหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดการบาดเจ็บหรือเกิดความเสียหาย มักเกิดขึ้นอย่างกะทันหันและไม่มีการเตือนล่วงหน้า ตัวอย่างของอุบัติเหตุ ได้แก่ รถชน การหกล้ม และ อุบัติเหตุในที่ทำงาน อุบัติเหตุอาจเกิดจากความประมาท เลินเล่อ หรือขาดความรู้ เมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้น สิ่งสำคัญคือต้องรับผิดชอบต่อผลที่ตามมาและดำเนินการเพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่คล้ายกันไม่ให้เกิดขึ้นสาเหตุอุบัติเหตุ ได้แก่ :

• อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องจักร สภาพแวดล้อม ไม่ปลอดภัย (Hard ware)
• วิธีการทำงานไม่ปลอดภัย หรือ ไม่มีการกำหนดวิธีขั้นตอนการทำงาน (Soft ware)
• ผู้ปฏิบัติงานมีพฤติกรรมเสี่ยง ประมาท สภาพร่างกายไม่พร้อมปฏอบัติงาน (Hunman ware)

อุบัติการณ์ Incident คืออะไร?

อุบัติการณ์ (Incident) คือ เหตุการณ์ที่อาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บหรือเกิดความเสียหาย แต่อาจจะไม่ส่งผลให้เกิดอันตรายต่างๆ เช่น รถลื่นไถลบนถนนเปียกหรือคนงานลื่นบนพื้นเปียก เหตุการณ์อาจเกิดจากสภาวะที่ไม่ปลอดภัยหรือพฤติกรรมที่ไม่ระมัดระวัง แม้จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายใดๆ แต่ก็ยังสามารถเป็นสัญญาณเตือนว่าอาจเกิดสิ่งร้ายแรงขึ้นได้หากไม่แก้ไขสถานการณ์

ตัวอย่างของเหตุการณ์ ได้แก่ :

• ลื่นบนพื้นที่เปียก
• การหล่นของสิ่งของจากที่สูง
• รถลื่นไถลบนถนนที่เปียก
• พนักงานที่เข้าไปในพื้นที่อันตรายโดยไม่มีอุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสม 

เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ Near Miss คืออะไร?

เหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ (Near Miss) คือเหตุการณ์ที่เกือบทำให้ได้รับบาดเจ็บหรือเกือบที่จะเกิดความเสียหาย แต่ไม่ได้เกิดขึ้น เนื่องจากการแทรกแซง แก้ไขหรือโชคช่วยได้อย่างทันท่วงที เช่นบางคนที่สะดุดกล่องเกือบล้มแต่ตั้งตัวได้ก่อนจะตกลงพื้น เหตุที่เกือบจะเกิดอุบัติเหตุมักถูกมองข้ามเพราะไม่ได้ทำให้เกิดอันตรายใด ๆ แต่เราต้องนำเสนอหรือรายงานให้ทราบเพื่อเรียนรู้จากสถานการณ์และดำเนินการเพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ตัวอย่างของการเกือบพลาด ได้แก่ :

• สะดุดกล่องและตั้งหลักได้ก่อนที่จะล้มลง
• รถยก Forklift เกือบชนแต่เบรกได้ทัน
• เกือบเดินตกจากที่สูงแต่เพื่อนมาดึงตัวไว้ได้ทัน

 สิ่งสำคัญคือต้องตระหนักถึงความแตกต่างระหว่างอุบัติเหตุ เหตุการณ์ และเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ เพื่อให้เราสามารถดำเนินการตามขั้นตอนที่จำเป็นเพื่อป้องกันอุบัติเหตุไม่ให้เกิดขึ้น

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างอุบัติเหตุ เหตุการณ์ และเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุ

• อุบัติเหตุส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บหรือเกิดความเสียหาย ในขณะที่เหตุการณ์ต่างๆ มีโอกาสที่จะทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือความเสียหาย ส่วนเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้
• อุบัติเหตุอาจเกิดจากความประมาท เลินเล่อ หรือขาดความรู้ เหตุการณ์อาจเกิดจากสภาวะที่ไม่ปลอดภัยหรือพฤติกรรมที่ประมาท และเหตุการณ์เกือบเกิดอุบัติเหตุมักถูกมองข้ามเพราะไม่มีอันตรายใดๆ เกิดขึ้น
• ควรมีการรายงานอุบัติเหตุและขั้นตอนในการป้องกันอุบัติเหตุในลักษณะเดียวกันนี้เพื่อไม่ให้เกิดขึ้นอีกในอนาคต เหตุการณ์ควรที่จะได้รับการแก้ไขเพื่อป้องกันไม่ให้ความรุนแรงขึ้น และควรมีการรายงานเหตุการณ์ที่เกือบจะเกิตอุบัติเหตุเพื่อระบุความเสี่ยง
• อุบัติเหตุควรได้รับการพิจารณาอย่างจริงจัง เหตุการณ์ควรได้รับการแก้ไขตั้งแต่เนิ่นๆ และเหตุการณ์ที่เกือบจะเกิดอุบัติเหตุสามารถเป็นบทเรียนที่มีค่าเพื่อช่วยป้องกันอุบัติเหตุในอนาคต
• อุบัติเหตุมักเกิดขึ้นกะทันหันและไม่มีการเตือนล่วงหน้า ในขณะที่เหตุการณ์อาจมีสัญญาณเตือนบางอย่าง และเหตุการณ์ที่เกือบจะเกิตอุบัติเหตุมักเกิดเนื่องจากการแทรกแซง แก้ไขหรือโชคช่วยได้อย่างทันท่วงที

สิ่งสำคัญคือต้องตระหนักถึงความแตกต่างระหว่างอุบัติเหตุ เหตุการณ์ และเหตุการณ์ที่เกือบจะเกิตอุบัติเหตุ เพื่อให้เราสามารถดำเนินการเพื่อป้องกันสถานการณ์ในลักษณะเดียวกันนี้ไม่ให้เกิดขึ้นอีกในอนาคต การรายงานเหตุการณ์ที่เกือบจะเกิตอุบัติเหตุเป็นสิ่งสำคัญในการเรียนรู้จากสถานการณ์และตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุบัติเหตุจะไม่เกิดขึ้นอีกในอนาคต